Đến nay mặc dù sự cố nhiễm bẩn nguồn nước của Nhà máy nước Sông Đà đã đi qua, UBND thành phố Hà nội cũng như các cơ quan chức năng đã đề ra nhiều biện pháp đảm bảo an ninh, an toàn nguồn nước, đảm bảo chất lượng nước trước khi đến tay người sử dụng như thành lập bộ phận quan chắc, lắp đặt hệ thống ca-mê-ra giám sát, theo dõi, phát hiện và xử lý kịp thời những tác động gây ảnh hưởng đến nguồn nước, nâng cấp chất lượng trang thiết bị kiểm tra chất lượng nước…Tuy nhiên các biện pháp nêu trên chưa đề cập tới một công đoạn không kém phần quan trọng trong quá trình sản xuất nước sinh hoạt, đó là sử dụng Phèn làm chất keo tụ sao cho đúng loại đảm bảo an toàn tuyệt đối cho sức khỏe người dân.
Tại Việt Nam có hơn 300 nhà máy sản xuất và cấp nước sinh hoạt phân bố trên khắp 64 tình thành, các nhà máy sản xuất sinh hoạt lớn tập trung chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội, HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng, Bình Dương, Đồng Nai, Cần Thơ… Trong đó phần lớn các nhà máy đều đang áp dụng công nghệ xử lý nước gồm các bước đánh phèn, lắng lọc, khử trùng…để sản xuất ra nước sinh hoạt, như sơ đồ dưới đây:
Trong quá trình xử lý nước thô thành nước sinh hoạt không thể thiếu công đoạn làm trong nước tức là làm giảm độ đục, tách cặn lơ lửng trước khi khử trùng và cấp tới người tiêu dùng. Quá trình này theo ngôn ngữ khoa học được gọi là quá trình keo tụ. Quá trình keo tụ là quá trình loại bỏ các tạp chấy không tan có kích thước vô cùng nhỏ đang phân tán lơ lửng trong nước. Chính nhờ có chất keo tụ là Phèn đơn, Phèn PAC (Poly Aluminium Chloride) sẽ kết dính các tạp chất này lại với nhau thành bông cặn có kích thước to hơn, nặng hơn sau đó sẽ lắng xuống thành bùn và bị tách gạn ra khỏi nước. Bông keo sẽ kéo theo rất nhiều các tạp chất hữu cơ khác, kể cả kim loại nặng, chính vì vậy hóa chất này được coi là một thành phần không thể thiếu trong quá trình xử lý nước nhằm làm trong nước cũng như giảm hàm lượng các tạp chất có hại cho người sử dụng.
Hình 1: Hệ thống bể lắng của nhà máy xử lý nước Thủ Đức – HCM
Với các đặc điểm ưu việt của Phèn PAC nên hầu hết các nhà máy sản xuất nước sinh hoạt tại Việt Nam đều đã sử dụng Phèn PAC trong công đoạn làm sạch nước biến nước đục thành nước trong. Phần lớn lượng Phèn PAC sử dụng hiện nay tại các Nhà máy là nhập khẩu từ Trung Quốc do giá rẻ. Tuy nhiên chất lượng Phèn PAC nhập khẩu từ Trung Quốc lại là vấn đề rất quan ngại, nhất là nhiều nhà máy đang dùng loại Phèn PAC có chất lượng thấp (tiêu chuẩn GB-T 22627-2008 do TQ ban hành) sử dụng cho xử lý nước thải thay vì dùng loại Phèn PAC chất lượng cao (tiêu chuẩn GB 15892-2009 do TQ ban hành) cho xử lý nước thải sinh hoạt.
